اتاق سرور چیست و شامل چه بخش هایی می باشد؟
بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌ها قسمتی به نام اتاق سرور دارند که در آن تجهیزات سخت‌افزاری زیادی نگهداری می‌شود. این اتاق قسمت مهمی برای زیرساخت‌های IT است و نقش مهمی در تامین داده، امنیت و … برای سازمان دارد. در این مقاله قصد داریم به طور کامل درباره این اتاق‌ها توضیح دهی پس تا انتها مطلب را دنبال کنید.
یک تعریف کلی از اتاق سرور
این اتاق که با نام مرکز داده هم شناخته می‌شود، برای نگهداری و تغذیه و راه‌اندازی کامپیوترهای سرور hp و تجیهزات مرتبط با آن‌ها استفاده می‌شود. این اتاق معمولا بخشی از یک مرکز داده است که در آن چند سرور فیزیکی بر اساس اشکال و فاکتورهای مختلف در کنار هم قرار گرفته است. یک مرکز داده ممکن است از چند اتاق سرور تشکیل شده باشد که هر کدام کاربرد خاص خودش را دارد.
چنین اتاقی اجزا و تجهیزات محیطی و عملیاتی برای راه‌اندازی سرورهای کلاس سازمانی فراهم می‌کند. به‌طور کلی، چنین اتاقی بین 10 تا صدها سرور دارد. سرورها معمولا بخش‌های اصلی CPU دارند اما صفحه نمایش یا دستگاه ورودی مانند موس یا کیبورد ندارند. تمام این سرورها را می‌توان در یک قسمت خارج از اتاق با یک سیستم مدیریت سرور مدیریت کرد.
چنین اتاقی معمولا برای اجرای عملیات‌های سنگین سازمانی استفاده می‌شود که نیاز به محاسبات سنگین در در زمان کوتاه دارد. برای مثال نرم‌افزارهای بانکی یا موتورهای جست‌وجو یا اپلیکیشن شبکه اجتماعی نیاز به چنین تجهیزاتی دارند. چنین اتاقی طوری طراحی می‌شود تا دائما برق، برق پشتیبان، نور و تهویه داشته باشد و این کار با یک یا چند سیستم مدیریت سرور بر روی آن نظارت می‌شود. این اتاق‌ها طوری طراحی می‌شوند که در برابر آتش‌سوزی، زلزله و بلاهای طبیعی مقاوم باشند. همچنین باید امکان توسعه در آینده هم در نظر گرفته شود بنابراین قسمتی از آن‌ها را فضای خالی تشکیل می‌دهد.
اندازه اتاق سرور
اندازه اتاق سرور می‌تواند کوچک یا چندصد مترمربع باشد. هنگامی که اتاق بزرگتر می‌شود و تجهیزات کامپیوتری در آن قرار می‌گیرد، برخی آن را با نام مرکز داده یا دیتا سنتر می‌شناسند. از نظر فنی اگر بخواهیم این موضوع را بررسی کنیم، اندازه آن می‌تواند هرچقدر که لازم است باشد. شکل این اتاق نیز مانند اندازه آن تنوع زیادی دارد یعنی می‌تواند یک اتاق مربع کوچک و یا اتاق چند قسمتی بزرگ باشد.
در برخی موارد ممکن است از این اتاق‌ها برای اهداف دیگری هم استفاده شود. برای مثال بخشی از آن‌ها می‌تواند برای ذخیره‌سازی یا چاپ یا دفتر اداری باشد. به همین دلیل این امکان وجود دارد که اتاق به روش نادرست چیدمان شود. این چیدمان نادرست می‌تواند تاثیر زیادی روی جریان هوا یا کارایی سیستم اداری داشته باشد.
به همین دلیل اگر بخشی از این اتاق را به فضای دیگری اختصاص می‌دهید باید از طوری طراحی شده باشد که مزاحم تهویه نباشد. همچنین اگر کار آن مرتبط با سرور نیست می‌توان آن را به قسمت‌های دیگر سازمان منتقل کرد.
ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد اتاق سرور
زمانی که شرکت‌ها و کسب‌وکارها رشد می‌کنند، نیاز دارند تا سرور و تجهیزات مرتبط با آن را گسترش دهند. در این شرایط باید بخش خاصی را برای این اتاق در نظر گرفت زیرا ممکن است در آینده‌ای دور به آن نیاز پیدا کنید. در سال‌های اولیه این اتاق یک قسمت کوچک و موقت است تا شرایط مساعد شود و یک قسمت برای آن در نظر گفته شود. البته اگر از اول بتوانید یک مکان برای آن در نظر بگیرید بهتر است زیرا دیگر نیاز به جابه‌جایی ندارید و از همان ابتدا همه چیز برنامه‌ریزی شده است.
زمانی که یک سازمان قصد دارد یک قسمت را برای سرور در نظر بگیرد باید به چند نکته دقت داشته باشد. اگر این اصول هنگام طراحی رعایت شوند بسیاری از بسیاری از مشکلات در آینده جلوگیری می‌شود. این مشخصه‌ها در ادامه به‌صورت خلاصه توضیح داده شده است.
کنترل دقیق محیط
باید اتاق سرور سنسورهای مناسب در نظر بگیرید تا هم دما و هم رطوبت به طور دقیق و مداوم پایش شوند. این سنسورها کمک می‌کنند تا تجهیزاتی مانند تهویه و مانند آن شرایط محیط را در سطح مطلوب نگه دارند.
جریان هوا و تهویه: سرور و دیگر تجهیزات کامپیوتری حرارت زیادی تولید می‌کنند. داشتن تهویه مناسب در اتاق سرور کمک می‌کنند تا گرمای بیش از حد به تجهیزات آسیب نرساند.
سیستم اطفا حریق
اگر آتش‌سوزی رخ دهد نمی‌توان آن را با آب مهار کرد زیرا به تجهیزات آسیب می‌رسد. سیستم‌ها مخصوصی برای اطفا حریق وجود دارد که بدون آسیب به تجهیزات آتش را مهار می‌کنند. ممکن است تهیه و نصب این سیستم‌ها هزینه داشته باشد اما اگر سرورهای شما آسیب ببینند هزینه آن چند برابر است.
مدیریت کابل
در اتاق سرور کابل‌ها بسیار زیادی قرار دارد و اگر به صورت درست قرار نگرفته باشند جلوی رفت‌وآمد را می‌گیرند. همچنین ممکن است برای پیدا کردن کابل موردنظر نیز به مشکل بخورید. یکی از راه‌حل‌ها در این شرایط قرار دادن کابل‌ها و دیگر تجهیزات اتصال در زیر زمین است. این کار باعث می‌شود تا هم ظاهر اتاق بهتر باشد هم کابل‌ها بدون آسیب برای سال‌های طولانی باقی بمانند.
داشتن منبع برق اضافی: داشتن برق پشتیبانی از دو جهت اهمیت دارد. اول اینکه ممکن است در برخی شرایط برق به هر دلیل قطع شود و این کار باعث می‌شود هم سازمان شما و هم مشتری‌ها نتوانند کار خود را انجام دهند. دومین دلیل این است که از نوسانات برق جلوگیری می‌کنید زیرا چنین نوسان‌هایی آسیب زیادی به تجهیزات شما می‌رساند.
امنیت فیزیکی
تجهیزات سخت‌افزاری زیادی در اتاق سرور وجود دارد که گاهی ارزش آن‌ها به میلیاردها تومان هم می‌رسد. علاوه بر این تجهیزات، داده ذخیره شده روی آن‌ها نیز ارزش بسیار زیادی دارد، طوریکه در حال حاضر داده به‌عنوان یکی از ارزشمندترین منابع سازمان شناخته می‌شود. ایمن نگهداشتن این محیط از نظر فیزیکی اهمیت زیادی دارد برای مثال در برابر زلزله، ضربه یا نوع آسیب دیگر مقاوم باشد.
مکان یا نقطه DMARK
در این اتاق‌ها مدارهای مخابراتی زیادی وجود دارد که از یک یا چند شرکتی مخابراتی وارد می‌شوند. خیلی مهم است که در یک نقطه که به نام DMARK شناخته می‌شود، یک نقطه پایان داشته باشیم. در این نقطه مسئلیت شرکت مخابراتی به اتمام می‌رسد و از آنجا به بعد تجهیزات متعلق به شما است.
تجهیزات اتاق سرور چیست؟
زمانی که اتاق از نظر مکان فیزیکی آماده شد باید تجهیزات را درون آن قرار داد. منظور از آماده‌سازی این است که در گام اول یک اتاق یا قسمت برای آن درنظر بگیرید و در گام بعدی فضای درون این اتاق آماده شود. دقت داشته باشید که در هر نوع اتاق یا هر بخش از اتاق سرور ممکن است تجهیزات خاصی در نظر گرفته شود.
برای مثال در یک قسمت از اتاق تجهیزات کلاس A و در قسمت دیگر تجهیزات کلاس B قرار بگیرد. این کار اغلب بر اساس نیاز سازمان و با نظر تیم فنی انجام می‌شود. به طور کلی تجهیزات زیر در یک اتاق سرور قرار می‌گیرد.
قفسه سرور
این قفسه‌ها برای نگهداری سرور و سایر تجهیزات استفاده می‌شوند. با قرار دادن تجهیزات در قفسه نظم محیط بهتر می‌شود و در زمان نیاز تجهیزات مورد نظر راحت‌تر پیدا می‌شود. علاوه بر این، دما و حرارت نیز کنترل می‌شود در نتیجه هم تجهیزات کمتر آسیب می‌بینند و هم دستگاه‌های تهویه کمتر کار می‌کنند.
سرورهای کامپیوتری
قرار است از این اتاق به‌عنوان سرور استفاده شود بنابراین و می‌تواند از نوع معمولی، مجازی یا هر نوع دیگری باشد. مسئله مهم این است که باید تجهیزات مناسب را انتخاب و در این محیط قرار دهید.
روتر و سوئیچ
روتر و سوئیچ و هر نوع تجهیزات شبکه دیگر برای ارسال، دریافت و مسیریابی داده ورودی و خروجی استفاده می‌شود. به زبان ساده، این تجهیزات ورود و خروج داده از اتاق را مشخص می‌کنند بنابراین انتخاب درست آن‌ها اهمیت زیادی دارد.
کابل شبکه و مدیریت آن
در یک اتاق سرور، کابل زیادی قرار دارد که برای مثال نوع CAT-5 و فیبر نوری از انواع آن هستند. مدیریت کابل از همان قفسه‌های نگهداری و در طول مسیر اهمیت زیادی دارد. ساده‌ترین و اولین مورد این است که این کابل‌ها در جای خود قرار داشته باشند. این کار با زیپ، گیره و وسایل ساده دیگری انجام می‌شود که البته تعداد آن‌ها زیاد است. علاوه بر این، بهتر است همیشه تعدادی کابل اضافه در اختیاز تیم فنی خود قرار دهید. درصورتیکه کابل آسیب ببیند همه یا بخشی از کار شما مختل می‌شود. بنابراین داشتن تجهیزات اضافی شاید در نگاه اول هزینه اضافی به‌نظر برسد اما بسیار مهم است.
نکات پایانی برای طراحی و انتخاب تجهیزات اتاق سرور
در انتها بهتر است به چند نکته پایانی برای طراحی بهتر اتاق سرور اشاره کنیم. اولین مورد هزینه تجهیزات است که بهتر است تا جای ممکن برای کارایی بهتر روی آن‌ها سرمایه‌گذار یکنید. البته دقت داشته باشید که همیشه هزینه بیشتر به معنای کیفیت بالاتر نیست و برای شناسایی تجهیزات مناسب بهتر است با تیم فنی خود یا یک تیم مشاور مشورت کنید.
دومین موردی که باید به آن توجه کنید این است که از تجهیزات خود چه استفاده‌ای دارید. برای مثال ممکن است یک اپلیکیشن داشته باشید و باید به مشتری خدمات ارائه کنید. در یک شرایط دیگر از این اتاق تنها برای نگهداری داده‌های سازمانی خودتان استفاده کنید. در هر کدام از این دو شرایط تجهیزاتی که انتخاب می‌کنید باید مناسب با نیاز شما باشد.
نتیجه‌گیری درباره اتاق سرور
در این مقاله درباره اتاق سرور توضیح دادیم و مشخص کردیم که بخش مهمی از زیرساخت‌های سازمانی محسوب می‌شود. چنین اتاقی باید هم از نظر طراحی و هم تجهیزات به‌خوبی اماده باشد. تجهیزات مورد نیاز به دو دسته تقسیم می‌شوند که تعدادی از آن‌ها برای نگهداری و امنیت (مانند تهویه) و برخی دیگر نیز به‌طور مستقیم برای راه‌اندازی سرور است (مانند کابل). در انتها نیز توضیح دادیم که برای انتخاب تجهیزات چه نکاتی را باید رعایت کنید تا انتخاب بهتری داشته باشید.